1. Typowe metody malowania drewna i metalu w ogrodzeniu

Malowanie drewnianych elementów płotu – Standardowo drewniane deski ogrodzeniowe zabezpiecza się i maluje w kilku krokach. Pierwszym etapem jest przygotowanie powierzchni: drewno należy oczyścić z brudu, zielonych nalotów i starych, łuszczących się powłok. W przypadku starego płotu często używa się szczotki oraz papieru ściernego lub szlifierki, aby usunąć zmurszałe warstwy i odsłonić zdrowe drewno.

Jeśli ogrodzenie jest nowe, wystarczy lekkie przeszlifowanie drobnoziarnistym papierem w celu wygładzenia powierzchni i usunięcia kurzu.

Kluczowym krokiem jest impregnacja – nasączenie drewna preparatem ochronnym. Impregnat głęboko wnika w strukturę drewna, chroniąc je przed wchłanianiem wilgoci, rozwojem pleśni, grzybów oraz przed szkodnikami i promieniowaniem UV.

Eksperci podkreślają, że malowanie płotu powinno zaczynać się od impregnacji, bo to warunek długotrwałej ochrony materiału.

Po wyschnięciu impregnatu (zwykle 24 godziny) można nakładać produkt nawierzchniowy. W zależności od oczekiwanego efektu stosuje się lakierobejcę (która barwi drewno, ale pozostawia widoczne usłojenie) lub farbę kryjącą do drewna. Farby do drewna tworzą nieprzezroczystą powłokę ochronną odporną na warunki atmosferyczne – często wykorzystuje się tzw. farby ftalowe (alkidowe) lub akrylowe przeznaczone do zastosowań zewnętrznych. Nakładanie farby odbywa się pędzlem lub wałkiem, zawsze wzdłuż słojów drewna, aby uzyskać równomierne krycie bez smug.

Zazwyczaj aplikuje się 2 warstwy (lub zgodnie z zaleceniami producenta danego produktu), przy czym każdą kolejną po pełnym wyschnięciu poprzedniej.

Tradycyjne farby do drewna często wymagają kilkugodzinnego schnięcia między warstwami (np. 4–12 h w zależności od typu). Cały proces malowania drewna – od przygotowania, przez impregnację, po dwukrotne malowanie – jest dość czasochłonny i może zająć kilka dni. Jeśli do zabezpieczenia drewna używamy lakierobejcy, zwykle nakłada się 2–3 warstwy dla uzyskania optymalnej ochrony i koloru, co również wydłuża czas pracy.

Malowanie metalowej konstrukcji płotu – Elementy metalowe (słupki, ramy, zawiasy itp.) wymagają odmiennego podejścia. Standardowa procedura rozpoczyna się od oczyszczenia i przygotowania podłoża metalowego. Należy dokładnie usunąć ogniska rdzy (np. przy pomocy szczotki drucianej, papieru ściernego lub szlifierki) oraz stare łuszczące się powłoki farby.

Powierzchnię metalu trzeba również odtłuścić i oczyścić z pyłu, a ewentualne ubytki czy spawy oczyścić i wygładzić. Tylko czyste, suche i pozbawione rdzy podłoże zapewni dobrą przyczepność nowych powłok

Kolejnym krokiem jest zagruntowanie metalu farbą podkładową antykorozyjną. Tradycyjnie stosuje się farby podkładowe (np. na bazie cynku lub inhibitorów rdzy), które zabezpieczają stal przed korozją

Grunt nakłada się pędzlem (najlepiej okrągłym lub owalnym, co ułatwia dotarcie w zakamarki) i stara się dokładnie pokryć wszystkie powierzchnie cienką, równomierną warstwą

Jeśli elementy są bardzo chropowate lub porowate, często zaleca się nałożenie dwóch warstw podkładu dla pełnego krycia (druga po wyschnięciu pierwszej)

Gdy warstwa podkładowa całkowicie wyschnie, nakłada się farbę nawierzchniową do metalu. Jest to farba dekoracyjno-ochronna, odporna na czynniki atmosferyczne (promieniowanie UV, deszcz, zmiany temperatur). Najpopularniejsze rodzaje farb do metalu to: farby ftalowe (alkidowe), które tworzą trwałą powłokę; farby chlorokauczukowe, cenione za wysoką odporność na wodę i czynniki chemiczne; a także systemy epoksydowe czy poliuretanowe stosowane przy wyższych wymaganiach trwałości

W warunkach przydomowych najczęściej używa się jednak jednoskładnikowych emalii ftalowych lub chlorokauczukowych do metalu. Nakładanie farby nawierzchniowej można wykonać pędzlem (średnio twardym , odpowiednim do detali) lub wałkiem przy większych płaskich powierzchniach

Standardem są 2 warstwy farby nawierzchniowej dla uzyskania jednolitej, szczelnej powłoki. Między warstwami również należy odczekać wymagany czas schnięcia (zwykle od 6 do 24 godzin w zależności od produktu).

Warunki aplikacji – Przy tradycyjnym malowaniu istotne jest przestrzeganie zaleceń pogodowych. Zarówno dla drewna, jak i metalu optymalna temperatura malowania to ok. 15–25°C. Powyżej 25–30°C farba może zbyt szybko wysychać, co utrudnia uzyskanie gładkiej powłoki

Nie należy malować w pełnym ostrym słońcu ani podczas silnego wiatru – wiatr może nanosić kurz na świeżą farbę i psuć efekt

Oczywiście wykluczone jest malowanie na mokrej powierzchni lub w czasie deszczu. Trzeba też uważać na zbliżające się chłodne noce – jeśli farba nie zdąży przeschnąć przed spadkiem temperatury czy pojawieniem się rosy, powłoka może ulec uszkodzeniu.

Koszt i nakład pracy tradycyjnego podejścia – Zastosowanie osobnych produktów do drewna i metalu oznacza konieczność zakupu kilku rodzajów preparatów: impregnatu do drewna, lakierobejcy lub farby do drewna, farby podkładowej do metalu oraz farby nawierzchniowej do metalu. To zwiększa koszty materiałów, zwłaszcza jeśli ogrodzenie jest duże – potrzeba odpowiedniej ilości każdego z tych produktów. Często opakowania farb mają określoną pojemność, więc może zajść konieczność kupna np. całej puszki impregnatu, nawet jeśli zużyjemy tylko część. Szacując koszty, 1 litr dobrej impregnacji do drewna to ok. kilkadziesiąt złotych, podobnie litr farby nawierzchniowej do drewna. Farby antykorozyjne do metalu również potrafią kosztować podobnie za litr (w zależności od jakości i marki), a do tego podkład antykorozyjny. Sumarycznie, tradycyjne malowanie mieszanego ogrodzenia wymaga inwestycji w 4 różne produkty, co może sięgnąć kilkuset złotych przy ogrodzeniu średniej wielkości.

Ponadto nakład pracy jest znaczny – każda z tych powłok wymaga osobnego przygotowania i aplikacji. Prace trzeba rozplanować etapami: najpierw drewno (impregnacja i malowanie), osobno metal (gruntowanie i malowanie). Niektóre etapy (np. impregnacja drewna czy grunt do metalu) muszą wyschnąć przed dalszymi pracami, co wydłuża cały projekt. Łatwo zauważyć, że renowacja takiego ogrodzenia metodami tradycyjnymi może zająć co najmniej 2–3 dni robocze (przy sprzyjającej pogodzie), a w praktyce rozciągnąć się na cały tydzień, jeśli czekamy na schnięcie poszczególnych warstw. Dla osoby malującej samodzielnie oznacza to dużą ilość czasu spędzonego na pracy przygotowawczej i malowaniu.

Na rynku istnieją co prawda specjalne farby typu 2w1 lub 3w1 do metalu (tzw. farby na rdzę), które łączą w sobie grunt i emalię – można je nakładać bezpośrednio na dobrze oczyszczony, lekko skorodowany metal, co oszczędza etap osobnego gruntowania

Podsumowując: typowe malowanie ogrodzenia drewniano-metalowego wymaga osobnego procesu dla drewna i dla metalu. Jest to praco- i czasochłonne oraz wymaga zakupu wielu produktów. Nie dziwi więc, że poszukuje się rozwiązań ułatwiających i przyspieszających taką renowację.

2. Jotun Pilot II jako alternatywa dla tradycyjnego malowania.

Marka Jotun oferuje farbę  Pilot II, przedstawianą jako uniwersalną farbę nawierzchniową alkidową o bardzo szerokim zastosowaniu. Według specyfikacji i opinii użytkowników, farba ta nadaje się do malowania zarówno metalu jak i pokrytego drewna. 

Jest to produkt wywodzący się z segmentu farb okrętowych (marine), co oznacza, że spełnia wysokie standardy trwałości i odporności na czynniki atmosferyczne. W opisie producenta czytamy, że Jotun Pilot II to jednoskładnikowa farba alkidowa (olejna), tworząca błyszczącą powłokę o dobrej retencji połysku

Została zaprojektowana jako powłoka nawierzchniowa do konstrukcji stalowych w środowiskach przemysłowych i morskich, ale jest również rekomendowana do drewna – m.in. fasad, ogrodzeń, altan – dzięki temu, że zawiera penetrujące oleje alkidowe zabezpieczające chłonne podłożal

Innymi słowy, można nią pomalować zarówno drewniane deski, jak i stalowe elementy ogrodzenia, używając tej samej farby

Właściwości farby Jotun Pilot II – Jako farba alkidowa (ftalowa) rozpuszczalnikowa,Jotun Pilot II wysycha przez utlenianie, tworząc trwałą powłokę. Cechuje ją wysoka odporność na promieniowanie UV i warunki atmosferyczne, co jest kluczowe przy zastosowaniach zewnętrznych

Producent podkreśla, że powłoka jest trwała kolorystycznie – farbę można barwić na dowolny kolor (w palecie RAL dostępnych jest ok. 200 odcieni) i kolor ten będzie stosunkowo odporny na blaknięcie

Jako produkt przemysłowy, jest wytrzymała na „trudne warunki” – została zaprojektowana, by chronić konstrukcje stalowe narażone na morski klimat, więc na ogrodzeniu będzie z pewnością wystarczająco trwała

Warto dodać, że Pilot II to farba nabłyszczająca (połysk) – daje ładne, błyszczące wykończenie. Można ją aplikować pędzlem, wałkiem lub natryskowo na wcześniej malowanych powierzchniachPowierzchnia drewniana po pewnym czasie matowieje nie tracąc koloru.

To ostatnie jest istotne w kontekście renowacji – farba jest przystosowana do malowania „po starym” (o ile stara powłoka jest dobrze związana z podłożem), co oznacza, że nie zawsze wymaga całkowitego usunięcia poprzedniej farby. W przypadku ogrodzenia drewniano-metalowego, gdzie z reguły mamy już jakieś resztki starej farby, Pilot II może być nakładany na te wcześniej malowane elementy.

Czy jedna farba naprawdę wystarczy? – Zastosowanie Pilot II w praktyce eliminuje konieczność użycia osobnych produktów do drewna i metalu. Ta sama puszka farby posłuży do pomalowania drewnianych sztachetek oraz metalowych słupków czy ram. Należy jednak zauważyć, że Pilot II jest farbą nawierzchniową. W idealnych warunkach, dla maksymalnej trwałości, metal powinien być najpierw zagruntowany farbą podkładową antykorozyjną. Jeśli jednak metalowa konstrukcja jest już wcześniej pomalowana (i nie ma na niej gołej rdzy), można użyć Pilot II bez dodatkowego gruntu – farba ta dobrze przywiera do starych powłok i zapewnia ochronę przed czynnikami atmosferycznymi

Wiele zależy od stanu podłoża: przy odnawianiu ogrodzenia, które nie jest mocno skorodowane, Pilot II zadziała jako skuteczna powłoka ochronna również na metal. Natomiast na surową stal lub miejsca oczyszczone do żywego metalu warto dla pewności zastosować podkład przed nałożeniem Pilot II. Mimo to, nawet jeśli zastosujemy wcześniej podkład punktowo na metal, wciąż końcowe malowanie wszystkich elementów wykonujemy jedną farbą – co znacznie upraszcza pracę.

Korzyści z użycia Jotun Pilot II:

• Jeden produkt do drewna i metalu – Największą zaletą jest uproszczeni procesu renowacji. Nie musimy kupować oddzielnie farby do drewna i farby do metalu (oraz impregnatu do drewna i gruntu do metalu). Pilot II spełnia rolę uniwersalnej emalii nawierzchniowej. To oznacza oszczędność kosztów – kupujemy np. jedno 5-litrowe opakowanie zamiast kilku różnych puszek. Cena 5 litrów Pilot II to ok. 210 zł brutto co w przeliczeniu na litr jest porównywalne lub nawet korzystniejsze niż markowe farby dekoracyjne do drewna czy metalu osobno. Eliminujemy również problem niewykorzystanych resztek różnych produktów – zostanie nam ewentualnie jedna puszka farby zamiast czterech.

• Mniejszy nakład pracy i czasu – Malując jedną farbą, możemy za jednym zamachem pokryć i drewniane, i stalowe części ogrodzenia, stosując tę samą technikę i ten sam sprzęt. Nie trzeba zmieniać pędzli ani myć narzędzi pomiędzy malowaniem drewna a metalu (co byłoby konieczne przy użyciu różnych rodzajów farb, np. wodorozcieńczalnej do drewna i rozpuszczalnikowej do metalu). Możemy malować ciągłym procesem: deska po desce, od razu malując przy okazji przylegający płaskownik stalowy itd., bez przerywania pracy. To skraca czas – dwa etapy (drewno + metal) zostają połączone w jeden. W praktyce renowację można wykonać szybciej: przykładowo, zamiast impregnacji i czekania do następnego dnia, możemy po przygotowaniu od razu nakładać pierwszą warstwę Pilot II na wszystkie elementy. Drugą warstwę nakładamy następnego dnia. Całość może zamknąć się w jednym weekendzie, podczas gdy tradycyjnie mogłoby to zająć więcej dni.

• Łatwość aplikacji – Farba Jotun Pilot II jest prosta w nakładaniu pędzlem, wałkiem czy natryskiem, również przez osoby niebędące profesjonalistami. Ma dobrą rozlewność i przyczepność do różnych podłoży. Produkt ten dobrze się rozprowadza zarówno na gładkiej, jak i chropowatej powierzchni, co jest ważne przy starym drewnie i metalu. Użytkownicy chwalą jej uniwersalność – z powodzeniem malują nią nie tylko ogrodzenia, ale i inne elementy jak grzejniki, drzwi, framugi okienne czy meble ogrodowe (co świadczy o wysokiej wszechstronności farby). W praktyce konsumentów Pilot II uchodzi za farbę „do wszystkiego” w kontekście prac domowych i ogrodowych, co potwierdza jej przewagę nad tradycyjnymi rozwiązaniami. Pamiętać jednak należy,że jest to farba profesjonalna rozcieńczalnikowa i wymaga zachowania wszelkich środków bezpieczeństwa przy stosowaniu.

• Trwałość i estetyka – Dzięki parametrom farby okrętowej, możemy oczekiwać długotrwałego efektu. Powłoka Jotun Pilot II jest odporna na promienie UV, deszcz, śnieg i wahania temperatur, nie ustępując typowym farbom dekoracyjnym do drewna czy metalu.

  – ogrodzenie pomalowane tą farbą będzie wyglądać świeżo przez lata, zanim zajdzie potrzeba kolejnego odświeżenia. Ważne jest też to, że farba tworzy powłokę elastyczną na drewnie (nie pęka przy pracy drewna) oraz wystarczająco twardą na metalu (odporna na uderzenia, np. gałęzi czy piłki).

Oczywiście, żadne rozwiązanie nie jest idealne. Pewnym minusem może być to, że Pilot II jest farbą rozpuszczalnikową o intensywnym zapachu – wymaga dobrej wentylacji przy malowaniu oraz zachowania wszelkich zasad bezpieczeństwa z kart charakterystyki.

Jotun Pilot II stanowi atrakcyjną alternatywę dla tradycyjnego malowania ogrodzeń drewniano-metalowych. Pozwala zredukować liczbę potrzebnych produktów i etapów pracy, zapewnia wysoką trwałość powłoki oraz estetyczny wygląd. Dla majsterkowicza czy inwestora oznacza to mniej czasu i wysiłku poświęconego na renowację płotu przy zachowaniu (a nawet podniesieniu) jakości zabezpieczenia.

Podsumowanie

Renowacyjne malowanie ogrodzenia z drewna na metalowej konstrukcji to przedsięwzięcie, które można zrealizować tradycyjnymi metodami – kosztem wielu etapów pracy i wykorzystania różnych specyfików – albo skorzystać z nowoczesnych rozwiązań, takich jak uniwersalna farba alkidowa Jotun Pilot II. W analizie porównaliśmy obie opcje i wykazaliśmy, że Pilot II pozwala znacznie uprościć i skrócić proces odnowy płotu, malując jednocześnie drewniane i stalowe elementy tą samą farbą. Produkt ten, dzięki swoim właściwościom (trwałość, przyczepność, odporność na warunki atmosferyczne), zapewnia efekt równie dobry, a często lepszy niż tradycyjne powłoki. 

 Jeżeli są Państwo zainteresowani malowaniem płotów drewnianych przy użyciu standardowych metod polecamy:

- do malowania elementów drewnianych farby Demidekk Ultimate lub Jotun Trebitt

- do malowania elementów metalowych farby jednoskładnikowe Jotun Vinyguard SG 88 ,Jotun Conseal TU lub Jotun Pilot ACR

- do malowania elementów metalowych farby dwuskładnikowe  Jotun Jotamastic 90 , Jotun Hardtop Flexi lub Jotun Hardtop XP